Τους μεν κενούς ασκούς η πνοή διίστησι, τους δ’ ανοήτους, το οίημα.
(Τα άδεια σακιά τα φουσκώνει ο αέρας και τους ανόητους η έπαρση.)
Σωκράτης
Ο διασημότερος φιλόσοφος όλων των αιώνων και των εποχών Σωκράτης, γιος του Σωφρονίσκου και της Φαιναρέτης, γεννήθηκε στην Αθήνα, όπου, μετά από μια ζωή πλουσιότατη σε δράση και διδασκαλία φιλοσοφική, πέθανε το 399 π.Χ., πίνοντας το κώνειο, ύστερα από την καταδίκη του σε ηλικία 70 ετών.
Ο Σωκράτης δεν άφησε συγγράματα. Η επίδρασή του όμως στους σύγχρονους και μεταγενέστερους συγγραφείς υπήρξε μεγάλη. Τα συγγράμματα ονομαστών φιλοσόφων, όπως του Πλάτωνα, του Ξενοφώντα, του Αριστοτέλη και άλλων αρχαίων και νεότερων φιλοσόφων είναι επηρεασμένα από τις φιλοσοφικές ιδέες του.
Βάση της φιλοσοφίας του Σωκράτη είναι οι ηθικές αξίες. Δεν ασχολήθηκε με τα προβλήματα της δημιουργίας του κόσμου. Δεν επιδιώκει την επίλυσή τους. Ο Σωκράτης ενδιαφέρεται για την ευδαιμονία του ανθρώπου. Πίστευε ότι μόνο η γνώση είναι σε θέση να οδηγήσει τον άνθρωπο στην αληθινή ευδαιμονία. Κέντρο της διδασκαλίας του είναι η γνώση της αρετής, την οποία πρέπει πάντα να επιδιώκει ο άνθρωπος. Όμως για να το πετύχει, οφείλει να γνωρίσει πρώτα τον εαυτό του, τις σκέψεις του, την καρδιά του, τα ελαττώματά του, τις κακίες του. Να έχει δηλαδή το "γνώθι σαυτόν". Το επιστέγασμα όμως της ίδια του της διδασκαλίας ήταν η ζωή του. Αυτά που δίδασκε, τα εφάρμοζε.
53 διάσημα αποφθέγματα και γνωμικά του Σωκράτη
Ούτε η γυναίκα, χωρίς άντρα, ούτε η ελπίδα, χωρίς πόνο, μπορούν να γεννήσουν κάτι χρήσιμο.
Σωκράτης
Η παιδεία, καθάπερ ευδαίμων χώρα, πάντα τ’ αγαθά φέρει.
(Η μόρφωση, όπως ακριβώς μια εύφορη γη, φέρνει όλα τα καλά.)
Σωκράτης
Όταν οι πολίτες πειθαρχούν στους νόμους, οι πολιτείες γίνονται ισχυρές και ευτυχισμένες.
Σωκράτης
Αι μεν βρονταί τους παίδας, αι δε απειλαί τους άφρονας καταπλήττουσι.
(Οι βροντές τρομάζουν τα παιδιά και οι απειλές τους ανόητους.)
Σωκράτης
O δε ανεξέταστος βίος ου βιωτός ανθρώπω.
(Μια ζωή όπου δεν εξετάζεται το σωστό ή λάθος, δεν αξίζει να τη ζει κανείς.)
Σωκράτης