Ποτέ μην αναγνωρίσεις τα σύνορα του ανθρώπου! Να σπας τα σύνορα! Ν’ αρνιέσαι ό,τι θωρούν τα μάτια σου. Να πεθαίνεις και να λες: Θάνατος δεν υπάρχει!
Νίκος Καζαντζάκης
Ο Νίκος Καζαντζάκης είναι ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους ποιητές και πεζογράφους. Γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης το 1883 και πέθανε στο Φράιμπουργκ της Γερμανίας το 1957. Μεταφέρθηκε όμως και θάφτηκε στη γη της αγαπημένης του Κρήτης. Σπούδασε νομικά στην Αθήνα και παρακολούθησε μαθήματα φιλοσοφίας στο Κολλέγιο των Παρισίων.
Υπήρξε τύπος ασκητικός, με ηρωικό υπόβαθρο. Κυνήγησε το ωραίο, το υψηλό, το ανθρώπινο και αναζήτησε τη λύτρωση. Για τη λύτρωση δεν πιστεύει στον "υπεράνθρωπο" του Νίτσε, αλλά σε ένα "μεσσία": το Χριστό, το Βούδα, το Λένιν. Τελικά, η λύτρωση δεν ήλθε και η αναζήτηση του δε βρήκε τέλος.
Με τη λογοτεχνία ασχολήθηκε από νωρίς και καλλιέργησε όλα τα είδη του γραπτού λόγου. Ένα μεγάλο μέρος παραγωγής του καταλαμβάνουν οι ταξιδιωτικές αναμνήσεις του από τις χώρες που επισκέφτηκε. Ταξίδεψε σε όλες τις χώρες της Ευρώπης και στις περισσότερες της Ασίας. Το ύφος του στα έργα του είναι ρωμαλέο, η πλοκή συναρπαστική και η έμπνευση μεγαλειώδης. Έλαβε έπαινο στον Παντελίδειο δραματικό διαγωνισμό και βραβείο στο Λασσάνειο δραματικό διαγωνισμό. Πολλά θεατρικά του έργα διδάχτηκαν από σκηνής, άλλα έγιναν κινηματογραφικά σενάρια και δύο, "Ο πρωτομάστορας" και ο "Κωνσταντίνος Παλαιολόγος", μελοποιήθηκαν από το συνθέτη Μανόλη Καλομοίρη. Έργα του μεταφράστηκαν σε περισσότερες από 30 γλώσσες.
Προτάθηκε για το βραβείο Νόμπελ, αλλά δεν το πήρε, διότι δεν είχε καμία υποστήριξη. Για τον ίδιο λόγο δεν έγινε ούτε Ακαδημαϊκός. Δεν τιμήθηκε, ενώ το άξιζε. Έφυγε πικραμένος.
94 διάσημα αποφθέγματα και γνωμικά του Νίκου Καζαντζάκη
Είχα μάθει πέντ’ έξι ρούσικες λέξεις, όσες μου χρειάζονταν στη δουλειά μου: «όχι, ναι, ψωμί, νερό, σε αγαπώ, έλα, πόσα».
(«Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά»)
Νίκος Καζαντζάκης
Θεριό ’ναι η καρδιά του ανθρώπου. Θεριό ανήμερο… Χριστέ μου, μήτε εσύ μπόρεσες να τη μερώσεις…
(«Ο Χριστός ξανασταυρώνεται»)
Νίκος Καζαντζάκης
Δεν έχουμε παρά μια μονάχα στιγμή στη διάθεσή μας. Ας κάνουμε τη στιγμή αυτή αιωνιότητα. Άλλη αθανασία δεν υπάρχει.
(«Αναφορά στον Γκρέκο»)
Νίκος Καζαντζάκης
Τρέχουμε. Ξέρουμε πώς τρέχουμε να πεθάνουμε, μα δεν μπορούμε να σταματήσουμε. Τρέχουμε.
(«Ασκητική»)
Νίκος Καζαντζάκης
Άνθρωπος δεν είμαι; 'Άνθρωπος, πάει να πει στραβός. Έπεσα κι εγώ με τα μούτρα στο λάκκο όπου κι οι μπροστινοί μου. Παντρεύτηκα. Πήρα την κατρακύλα. Έγινα νοικοκύρης, έχτισα σπίτι· έκαμα παιδιά. Βάσανα.
(από τον Αλέξη Ζορμπά)
Νίκος Καζαντζάκης
Εγώ νομίζω πως άνθρωπος είναι αυτός που θέλει να ‘ναι λεύτερος· η γυναίκα δε θέλει να ‘ναι λεύτερη· είναι λοιπόν η γυναίκα άνθρωπος;
(δια στόματος Αλέξη Ζορμπά)
Νίκος Καζαντζάκης
Μια λαμπάδα κρατούμε και τρέχουμε. Το πρόσωπο μας, μια στιγμή, φωτίζεται μα βιαστικά παραδίνουμε τη λαμπάδα στο γιο μας κι ευτύς σβήνουμε, κατεβαίνουμε στον Άδη.
Νίκος Καζαντζάκης
Ποιος είναι ο σκοπός του αγώνα τούτου; Έτσι ρωτάει ο κακομοίρης, συφεροντολόγος πάντα, νους του ανθρώπου, ξεχνώντας πως η Μεγάλη Πνοή δε δουλεύει μέσα σε ανθρώπινο καιρό, τόπο κι αιτιότητα.
(«Ασκητική»)
Νίκος Καζαντζάκης